Özge EYCAN - AKM Teknik Muayene Hizmetleri Teknik Yönetici

Özge Hanım merhaba. Asansör Periyodik Kontrol Yönetmeliğinde yapılan değişiklikle A tipi muayene kuruluşları olmak için ne gibi şartları getirildi?
Merhaba. 13 Eylül 2022 tarihinde yeni yönetmelikle birlikte kurulacak şirketin resmi olarak KEP adresi olmasının zorunluluğu getirildi. Yetkilendirme ve yetki süresinin uzatılmasına dair başvuru, A tipi muayene kuruluşu tarafından e-Devlet veya Bakanlık internet sitesinden yapılacak.

Yetkilendirme veya yetki süresini uzatma talebinde bulunan A tipi muayene kuruluşundan daha önce bedel istenmezken şimdi döner sermaye işletmesine ödeme yapması gerekiyor.
Yeni yönetmelikle birlikte muayene mühendisleri için istenen belgeler arasına muayene mühendisi başarı belgesi de eklendi. Bununla birlikte asansör periyodik kontrol faaliyetlerini kapsayan mesleki ve mali sorumluluk sigorta poliçesi alt limit değeri en az 1.000.000 TL’den 1.500.000 TL’ye yükseltildi.

Yönetmelik monte edenler veya yetkili servisler için ne gibi yenilikler ve değişiklikler içeriyor?
Yeni yönetmelik ile en büyük değişikliklerden biri tescil öncesi ilk periyodik kontrol aşamalarına geldi. Asansör monte eden veya onun yetkili servisinin, tescil öncesi ilk periyodik kontrolün yapılabilmesi için başvuru aşamasında iletmesi gereken belgeler net olarak belirlendi. Tescil aşamasında, en büyük sorunlardan biri olan, kullanılan yüklerin gereklilikleri madde madde açıklandı.

- Bu aşamada kullanılacak olan yük, aşağıdaki şartlara uygun olacak şekilde asansör monte eden tarafından temin edilir:
a) Üç yılda bir defa olmak üzere kalibrasyon laboratuvarından izlenebilirliği olan doğrulama raporunun veya belgesinin alınması.

b) Seri numarası ile birlikte model veya tip bilgilerini silinmeyecek şekilde içermesi.

c) Fiziksel özelliklerini kaybetmeyen, kütlesinde değişiklik olmayan malzemeden oluşması ve kolay taşınabilirliği için ergonomik olması. 

Bunların yanında muayene eşlik edecek olan firma personelinin, A tipi muayene kuruluşlarına beyan etmesi gereken ve muayene mühendisinin sahada kontrolünü yapması gereken tüm belgeler ve kriterler netleşti. 
a) İş sağlığı ve güvenliği mevzuatına aykırı hareket etmemesi,

b) İşveren bilgilerini de içeren tanıtıcı kimlik belgesini üzerinde taşıması,
c) Güncel Sosyal Güvenlik Kurumu sigortalılık kaydının ilgili A tipi muayene kuruluşuna sunulması.

Yeni yönetmelikle birlikte gelen en büyük değişikliklerden bir diğeri ise TSE Hizmet Yeterlilik Belgesinin bulunmaması, bu belgenin geçerlilik süresinin dolması veya bu belgenin askıya alınması durumunda A tipi muayene kuruluşu tarafından periyodik kontrol yapılmaz.

04.05.2018 yönetmeliğinde geçen “Asansör monte eden veya onun yetkili servisi, binalarda/yapılarda aylık bakımını yaptığı asansörlerin kimlik numaralarını ve adreslerini içeren bilgileri elektronik olarak liste halinde her yıl Ocak ayı sonuna kadar ilgili idareye iletir.” İbaresi yeni yönetmelikle birlikte “Asansör monte eden veya onun yetkili servisi, bir önceki takvim yılı içerisinde aylık bakımını yaptığı asansörlerin kimlik numaralarını ve adreslerini içeren listeyi her yıl Ocak ayı sonuna kadar fiziki şekilde veya KEP yoluyla resmî olarak ilgili idareye iletir” şeklinde güncellenmiştir. 

Asansör periyodik kontrollerindeki muayene sayılarında artış sağlanması muayene kuruluşları açısından ne anlam ifade ediyor?
2012 yılında başlayan asansör periyodik kontrolleri 2022 yılı itibari ile 10.yılını doldurmak üzeredir. Bu süre zarfında asansörlerin mevcut durumları belirli bir güvenlik seviyesine getirilmiş olup ilk yıllarda yapılan muayenelere göre zamansal olarak tasarruf sağlamaktadır. Bundan dolayı sayı artışı mesai süresini etkilememektedir. Ayrıca muayene sayısı artışı ile gelen ilgili idare ve il müdürlüğü bildirim sayısı artmış olup KEP üzerinden günlük bildirim önem kazanmıştır.

Bina yöneticisi için asansörlere bakım sözleşmesi yapmamak ne gibi yaptırımları getiriyor?
Bina sorumlusu ile asansör monte eden veya onun yetkili servisi arasında bakım sözleşmesi imzalanmamış olduğunun belirlenmesi durumunda, denetim için asansörün bulunduğu ildeki Bakanlık il müdürlüğüne gerekli bildirim A tipi muayene kuruluşu tarafından yapılır. Bu duruma aykırı hareket eden bina sorumlusuna 1705 sayılı Kanunun 6’ncı maddesinde öngörülen idari para cezası uygulanır.  A tipi muayene kuruluşu tarafından periyodik muayene yapılamadığı için ilgili idare tarafından asansör hizmetten men edilir.

A tipi muayene kuruluşları için mesleki sorumluluk sigortasının hangi hallerde kullanımı mümkün olabilecektir?
Bir sonraki yıllık periyodik kontrole kadar asansörde oluşabilecek hasarlar ve muayene mühendisinin mesleki hatasından kaynaklanan veya yıllık periyodik kontrol, tescil öncesi ilk periyodik kontrol veya takip kontrolü esnasında muayene mühendisinin yanlış uygulamalarından ötürü asansörde oluşabilecek hasarların tazmini için kullanmak mümkün olabilecektir. Bununla birlikte, asansörlerin talimatlara uygun işletilmesi ve kullanılması, bakımlarının mevzuat ve standartlara uygun yapılması da önem arz etmektedir. Bu sebeple her hasarın tazmini A tipi muayene kuruluşuna mal edilemez. 

Belediyeler ve İlgili İdareler ile ilgili değişiklikler nelerdir?
Protokol aşamasında ilgili idare adına protokol yapabilecek kişilerin net listesi ve protokolün mutlaka içermesi gereken bilgiler net olarak belirtilmiştir. 
a) Belediye için belediye başkanı veya belediye başkanının görevlendireceği yönetici tarafından,

b) İl özel idaresi için vali veya valinin görevlendireceği yönetici tarafından,

c) İlçe özel idaresi için kaymakam veya kaymakamın görevlendireceği yönetici tarafından, imzalanır.

Protokolün asgari olarak içerdiği hususlarda şu şekilde revize edilmiştir:
a) İmzacıların adı, soyadı ve unvanı.

b) İmza tarihi.

c) Yürürlük tarihi ve geçerlilik süresi.

ç) Tarafların iletişim bilgileri ve KEP adresleri.

d) Belirlenen ilgili idare payı oranı ve ödeme periyodu.

e) Periyodik kontrol ücretine ilişkin bilgiler.

f) Fesih şartları.

g) Mühürleme için bildiriminin yapılacağı yerin adresi ve iletişim bilgisi.

04.05.2018 yönetmeliğindeki “Mühür bozma tutanağı bir defaya mahsus düzenlenir ve bu tutanakta öngörülen düzeltme süresi kırk beş işgününden fazla olamaz.” İbaresi “Mühür bozma tutanağında belirtilen sürenin sonunda düzeltme işlemi yapılmayan asansörün yeniden mühürlenmesine ve gerektiği durumlarda tekrar mühür bozma tutanağının düzenlenmesine ilişkin yetki ilgili idaresindedir.” Şeklinde değiştirilmiştir. Böylece verilen süre sonunda eksikleri giderilmeyen asansörlere dair tam yetki ilgili idareye verilerek belirsizlikler ortadan kaldırılmıştır.

Teknik yöneticiler için getirilen kriterler yeterli midir?
A tipi muayene kuruluşunda çalışan teknik yönetici olarak cevaplamak gerekirse yeterli olduğunu düşünüyorum.

İlk tescil kontrolü için getirilen ilave koşullar neyi işaret ediyor?
Asansör monte eden veya onun yetkili servisi tarafından tescil öncesi ilk periyodik kontrolünden önce tüm belgelerin tamamlanmış olması, muayenede yapılacak olan yüklü testlerin uygunluğu konusunda daha dikkatli olunması gerektiğine yönelik maddeler eklenmiştir. Böylece muayene mühendisinin sahadaki yükü biraz daha hafifletilerek, tescil öncesi ilk periyodik kontrol sürecinde asansör monte eden veya onun yetkili servisinin yetkinliğinin artması amaçlanmıştır. 

İç kapının kırmızı kriter olarak belirlenmesi nelere sebep olabilir?
Bu durum kat maliklerine maddi olarak yansıdığı için oluşabilecek şikâyetler artacaktır. Yine aynı maddi sebeplerden dolayı yaptıramayan binaların asansörlerinin hizmetten men edilmesi gibi istenmeyen durumlara yol açabilir. 

İç kapının kırmızı olması kazaları önlemeye yeterli midir?
Büyük ölçüde yeterlidir. Evet büyük ihmallerden kaynaklanan kazaları önlemeye yetmeyebilir ancak bizzat benim bile şahit olduğum, sadece bir iç kapı olsaydı meydana gelmeyecek kazalar var. Asansör, sektörle alakası olsun olmasın herkesin hayatının büyük bir parçası ama maalesef ki insanların birçoğu hala asansör konusunda bilinçsiz. Bir iç kapının varlığı en azından fiziki ve görsel olarak durdurucu bir etki yapacaktır.