Ar-Ge & asansör sektörü
Türkiye'nin dışa bağımlılığı az ve tasarım ağırlıklı sektörlerinden olan asansör sektörü, asansör ve asansör aksam parçaları üretimi konusunda dünyada söz sahibi bir konuma yükseldi. Dikey yapılaşmanın gelişebilmesinin en önemli enstrümanlarından biri olan asansörlerin üretiminde yüzde 100 yerlilik mevcut. İç piyasada Türkiye'nin lokomotif sektörü olan inşaatla birlikte gelişim gösteren asansör sektörü, asansör ve asansör aksamı üreticilerinin dış ticaret konusunda yaptıkları çalışmalar ile de Türkiye'nin güçlü ve dış ticaret fazlası veren nadir sektörlerinden biri oldu.
Asansör sektörü sürekliliği olan ve devamlı gelişen bir sektör. Özellikle dış ticaret konusunda yoğun emek harcayan asansör sektörü, dünya pazarının çetin rekabet şartlarında "kalite ve fiyat" ile edindiği yeri korumaya çalışıyor. Global markalar ile dünya standartlarını karşılayan ürünleri sayesinde rekabet edebilen Türk asansör sektörü, ihracat yoluyla büyüyerek hem hareket kabiliyetini hem de ürün kalitesini arttırmak adına stratejisini sürekli yeniliyor. Daha önce asansör aksam ihracatında yoğun faaliyet gösteren sektör, artık paket asansör sistemleri ile de dünya pazarından önemli bir pay alıyor.
Global piyasa şartlarına göre kendini yenileyen ve geliştiren Türk asansör sektöründe birçok firma son 20 yılda gerek Ar-Ge ve Tasarım Merkezi kurarak gerekse özelde oluşturdukları Ar-Ge birimleri ile ürün tasarlama ve geliştirme konularında faaliyet gösteriyor. Ar-Ge konusunda asansör sektörü önemli adımlar atsa da sektör ürün araştırması ve geliştirmesi konusunda olması gereken noktadan hala çok uzakta. Türk ekonomisi için de önemli bir sorun olarak ortada duran "üretimin katma değerinin düşük olması" konusu asansör sektörü için çözülmeyi bekleyen ancak kolay çözülmeyeceği de bilinen bir konu. Ar-Ge çalışmaları için yeterli ve doğru desteklerin eksikliği ile beraber tam rekabet piyasasında alıcıların ve satıcıların fiyatı veri olarak kabul etmeleri, satış politikalarını fiyat endeksli oluşturmaları asansör sektöründe Ar-Ge sonucu üretilmiş katma değeri yüksek ürün üretiminin yaygınlaşmasının önündeki en önemli engel.
Sektörümüzde hem pazar payının hem de katma değerli üretimin artması adına fiyat odağının dışına çıkarak, “pazarlık güçlerini” arttırmak isteyen ve bu yüzden “ürün farklılaştırması”na giden firmaların sayısı da az değil. Ancak genel olarak "Asansör sektöründe gerçekten Ar-Ge faaliyetleri yürütülüyor" denilebilmesi için bu sayının artması gerekiyor.
T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından geçtiğimiz yıllarda yayınlanan Asansör Sektör Raporlarında "Sektörün Ar-Ge Faaliyeti" maddesinin "Türk asansör sektörünün en önemli ve en temel sorunu Ar-Ge alt yapısının güçlendirilmesine yönelik çalışmaların azlığı veya tamamen yetersizliğidir." diye başlarken son yayınlanan raporda bu cümlenin kaldırılması da Türk asansör sektöründe Ar-Ge faaliyetlerinin geçtiğimiz yıllara oranla artış gösterdiğinin, yeterli olmasa da temel sorun olmaktan çıktığının kanıtı niteliğinde.
Ar-Ge ve Tasarım Merkezleri
Ar-Ge merkezleri: Ar-Ge ve yenilik projelerini veya sözleşme çerçevesinde siparişe dayalı olarak yürütülen Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerini gerçekleştirmek üzere kurulan ve dar mükellef kurumların Türkiye’deki işyerleri dahil, kanuni veya iş merkezi Türkiye’de bulunan sermaye şirketlerinin; organizasyon yapısı içinde ayrı bir birim şeklinde örgütlenmiş, münhasıran yurtiçinde araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde bulunan ve en az on beş tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli istihdam eden, yeterli Ar-Ge birikimi ve yeteneği olan birimleri temsil eder.
Tasarım merkezleri: Tasarım projelerini veya sözleşme çerçevesinde siparişe dayalı olarak yürütülen tasarım faaliyetlerini gerçekleştirmek üzere kurulan ve dar mükellef kurumların Türkiye’deki iş yerleri dâhil, kanuni veya iş merkezi Türkiye’de bulunan sermaye şirketlerinin; organizasyon yapısı içinde ayrı bir birim şeklinde örgütlenmiş, münhasıran yurtiçinde tasarım faaliyetlerinde bulunan ve en az on tam zaman eşdeğer tasarım personeli istihdam eden, yeterli tasarım birikimi ve yeteneği olan birimleri temsil eder.
Ar-Ge faaliyetleri veya tasarım faaliyetleri yürüten işletmeler, 12 Mart 2008 tarihinde 5746 sayılı Kanun ve 26 Şubat 2016 tarihinde 6676 sayılı Kanunların çıkarılmasıyla Ar-Ge ve Tasarım kapasitesini artırmak ve ülkemizin Ar-Ge ve inovasyon ekosistemini geliştirmek amacıyla Ar-Ge ve Tasarım Merkezi kurma hakkına sahip oldu.
Bu Kanunla Ar-Ge, yenilik ve tasarım yoluyla ülke ekonomisinin uluslararası düzeyde rekabet edebilir bir yapıya kavuşturulması için teknolojik bilgi üretilmesini, üründe ve üretim süreçlerinde yenilik yapılmasını, ürün kalitesi ve standardının yükseltilmesini, verimliliğin arttırılmasını, üretim maliyetlerinin düşürülmesini, teknolojik bilginin ticarileştirilmesini, rekabet öncesi işbirliklerinin geliştirilmesini, teknoloji yoğun üretim, girişimcilik ve bu alanlara yönelik yatırımlar ile Ar-Ge’ye, yeniliğe ve tasarıma yönelik doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının ülkeye girişinin hızlandırılmasını, Ar-Ge ve tasarım personeli ve nitelikli işgücü istihdamının artırılmasını desteklemek ve teşvik etmek amaçlandı. Çalışmalarına başlayan bu merkezlere ise önemli vergisel avantajlar sağlandı.
Bugün için Ar-Ge Merkezi Belgesine sahip 1248 kuruluş, Tasarım Merkezi Belgesine sahip 316 kuruluş var. Birçok önemli sanayi kuruluşunun yer aldığı Ar-Ge Merkezi listesinde asansör sektöründen; Hks Has Asansör A.Ş., Wittur Asansör Sanayi Ve Ticaret A.Ş., Ake Asansör Mlz. Paz. Ltd. Şti., Merih Asansör Sanayi Ve Ticaret Anonim Şirketi, Aybey Elektronik Sanayi Ve Ticaret A.Ş. yer aldı.