Rapora göre, Türk asansör sektörü 2018 yılında, dış ticaret bazında gelişme gösterirken, iş yeri sayısında ve istihdamda geriledi. İhracatta ise paket asansör ihracatındaki artış dikkat çekti. 2018 yılında 73 milyon 280 bin 30 dolar değerinde asansör ihracatı gerçekleşti. Bu rakam 2017 yılında 58 milyon 507 bin 910 dolar değerindeydi.

Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından hazırlanan “Asansör Sektör Raporu 2019” yayınlandı. Rapora göre paket asansör ihracatında artış gözlenirken asansörlere ait aksam ve parçalarında yaşanan ihracat düşüşü dikkat çekti. Sektörün toplam ihracatı 5 milyon 752 bin 900 dolar değerinde sınırlı bir artış ile 165 milyon 619 bin 906 dolar oldu. Raporda dikkat çeken bir başka konu ise iş yeri sayısı ve istihdamda yaşanan düşüştü.

Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yayınlanan Asansör Sektör Raporu 2019’da yer alan dış ticaret verileri Türk asansör sektörünün içinde bulunduğu durumu gözler önüne serdi. İç piyasada yaşanan daralma sonucu yurt dışına ağırlık veren Türk asansör sektörü çabalarının meyvesini sınırlı da olsa aldı. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı verilerine göre, Türk asansör sektörü 2018 yılında, dış ticaret bazında gelişme gösterirken, iş yeri sayısı ve istihdamda geriledi. İhracatta ise paket asansör ihracatındaki artış dikkat çekti.

 

Asansör ihracatı arttı,
komponent ihracatı düştü
2018 yılında Türk asansör sektörünün toplam ihracatı 5 milyon 752 bin 900 dolarlık sınırlı bir artış ile 159 milyon 867 bin 6 dolardan 165 milyon 619 bin 906 dolara yükseldi. Komple asansör sistemleri ihracatında artış gözlenirken asansörlere ait aksam ve parçalarında yapılan ihracat düştü. 2018 yılında 73 milyon 280 bin 30 dolar değerinde asansör ihracatı gerçekleşti. Bu rakam 2017 yılında 58 milyon 507 bin 910 dolar değerindeydi. 2017 yılında 101 milyon 359 bin 96 dolar değerinde gerçekleşen asansörlere ait aksam ve parçalar ihracatı ise düşüş göstererek 92 milyon 339 bin 876 milyon dolara geriledi.

İthalat düştü
Türk asansör sektörü ithalat toplam değeri 2017 yılında 224 milyon 667 bin 741 dolar değerinde gerçekleşmişti. 2018 yılında bu değer 146 milyon 754 bin 384 dolara düştü. 2017 yılında yapılan 131 milyon 491 bin 304 dolarlık komple asansör sistemleri ithalatı da 2018 yılında 21 milyon 180 bin 69 dolarlık düşüşle 110 milyon 311 bin 235 dolar olarak gerçekleşti. Asansörlere ait aksam ve parçalar ithalatında ise düşüş 56 milyon 733 bin 288 dolar oldu. 2017 yılında 93 milyon 176 bin 437 dolar olan asansörlere ait aksam ve parçalar ithalatı 2018 yılında 36 milyon 443 bin 149 dolar değerinde gerçekleşti.

18,9 milyon dış ticaret fazlası
Türk asansör sektörü 2018 yılında 18 milyon 865 bin 522 dolar dış ticaret fazlası verdi. 2018 yılında Türk asansör sektörünün toplam ihracat değeri 165 milyon 619 bin 906 dolar olurken, 2018 yılı ithalat değeri 146 milyon 754 bin 384 dolar olarak gerçekleşti.

Sektörün toplam dış ticareti 312 milyon 374 bin 290 dolar oldu.

İş yeri sayısı ve istihdam geriledi
Türkiye’de ve dünyada yaşanan sıkıntılar Türk asansör sektöründe işyeri ve istihdam kaybı olarak kendini gösterdi. 2017 yılında 2 bin 988 olan sanayi sicil kaydı bulunan asansör montaj ve asansör aksam imalat firması sayısı 2018 yılında 2 bin 778’e geriledi. Ayrıca güncel yıllık işletme cetveli veren asansör montaj ve asansör aksam imalat firması sayısı da bin 967 adet olarak rapordaki yerini aldı. Güncel yıllık işletme cetveli veren asansör montaj ve asansör aksam imalat firması sayısı 2017 yılında 2 bin 337 adetti.

Sektörün istihdam ettiği kişi sayısı da 2017’deki 37 bin 270 kişiden 31 bin 975’e geriledi.

Asansörlerde bakım ve servis hizmetleri için Türk Standartları Enstitüsü tarafından hizmet yeterlilik belgesi (HYB) verilen firma sayısı ise belge verilen yeni 4 firma ile 2 bin 438’den 2 bin 442’ye yükseldi.

Sektörün cirosu düştü
2018 yılı ihracat ve ithalat rakamlarına bakıldığında; 2018 yılı için dış ticaret hacmi toplamda 312 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti. 2017 yılında dış ticaret hacmi toplamda 383 milyon dolar seviyesindeydi.

Raporda sektörün cirosu ile ilgili olarak; “Türk asansör sektörünün faaliyet alanı dikkate alındığında, üretilen binaya göre yıllık montaj sayısı, belgelendirme hizmetleri, periyodik kontrol hizmetle+ri, aksam üretimi, bakım ve servis hizmetleri genelinde yaklaşık 1-1,5 Milyar dolar seviyelerinde bir ciroya sahip olduğu düşünülmektedir.” ibaresi bir önceki yıl yayınlanan raporla aynı ifadelerle yer aldı. Ancak gerek toplam dış ticaret rakamlarındaki düşüş gerekse iş yeri sayısındaki ve istihdamdaki düşüş sektörün ciro kaybı yaşadığına işaret etti.

Kontrol edilen asansör sayısı arttı
2017 yılında, toplamda 369 bin 73 adet asansörün periyodik kontrolü yapılarak, 196 bin 803 adet asansöre (%53) kırmızı etiket, 11 bin 338 adet asansöre (%3) sarı etiket, 77 bin 37 adet asansöre (%21) mavi etiket ve 83 bin 895 adet asansöre de (%23) yeşil etiket iliştirilmişti.

2018 yılında toplamda 434 bin 717 adet asansörün periyodik kontrolü yapıldı. Bu asansörlerden 223 bin 433 adet asansöre (%51) kırmızı etiket, 21 bin 122 adet asansöre (%5) sarı etiket, 102 bin 405 adet asansöre (%24) mavi etiket ve 87 bin 757 adet asansöre de (%20) yeşil etiket iliştirildi.

Sektörün kapasitesini yüzde 60’ını kullanıyor
Sicil Kanunu kapsamında Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı sanayi sicil kayıtlarında yer alan ve yıllık işletme cetveli veren bin 967 adet asansör montaj ve asansör aksam imalat firmasından hareketle, sektöre ilişkin kapasite kullanım oranı (KKO) ortalama olarak % 60 seviyesinde gerçekleşti.

Sektörün en önemli sorunu yine “Ar-Ge” olarak gösterildi
Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yayınlanan Asansör Sektör Raporu 2019’da Türk asansör sektörünün en önemli ve en temel sorunu yine Ar-Ge olarak kayıtlara geçti.

Raporda konu ile ilgili olarak; “Türk asansör sektörünün en önemli ve en temel sorunu; sektör Ar-Ge alt yapısının güçlendirilmesine yönelik çalışmaların azlığı veya tamamen yetersizliğidir.

Türk asansör sektörünün genel yapısı incelendiğinde, asansör firmalarınca hazır proje uygulamaları ile üretimin içerisinde yer aldığı görülmektedir. Çoğu firmanın kendi proje uygulamalarını üretmesi ve geliştirmesi gerekmektedir. Ancak firmaların araştırma geliştirme faaliyetlerine yönlendirilmesi için finansal desteklerin gerekli olduğu anlaşılmaktadır. Bu sebeple sektörün gerek Bakanlığımız gerekse diğer kurum ve kuruluşların desteklerinden asgari şartlarda faydalanması gerekmektedir.” ifadelerine yer verildi.

Bakanlık görüşlerini “SEKTÖRÜN SON ALTI AYLIK DEĞERLENDİRMESİ” başlığıyla raporda paylaştı
Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yayınlanan Asansör Sektör Raporu 2019’da bakanlık görüşlerini “Sektörün son altı aylık değerlendirmesi” başlığı ile yayınladı. Söz konusu bölümde şu ifadelere yer verildi:

“Ülkemizde pek çok sektörde olduğu gibi asansör sektöründe de belirli bir gelişme gözlenmektedir. İstanbul ve İzmir’de gerçekleştirilen uluslararası fuarların katkılarıyla, Türk firmaları ve bu firmaların yeni tasarımları dış ticaretimize olumlu yönde yansımalar getirmektedir. Ancak İstanbul’da eşzamanlı olarak gerçekleştiren iki farklı fuar organizasyonu asansör sektörünün bölünmüşlüğünün göstergesi olarak ortaya çıkmaktadır. Sektör temsilcilerinin bu konuyu tüm samimiyetleri ile değerlendirmesi ve söz konusu bölünmüşlük görüntüsünden bir an önce uzaklaşılması Bakanlığımız açısında önem arz etmektedir.

Ülkemizin Arap Yarımadasındaki ülkelere yönelik girişimleri neticesinde bu ülkelerin yeniden yapılandırılmasında Türk asansör sektörünün bu gelişmelerden önemli bir pay alacağı öngörülmektedir.

Kentsel Dönüşüm Yasası ile inşaat sektörüne paralel olarak iç piyasada asansör sektöründe ciddi gelişmeler yaşanacağı öngörülmektedir.”

“Türkiye’de yaklaşık olarak 600 bin adetin üzerinde asansör tesis edilerek hizmete açılmış olup bugün itibarıyla eski ve yeni olarak tanımlanan bu asansörlerin büyük bir bölümü halen kullanılmaktadır.

Asansör sektörü faaliyetleri kapsamında yeni asansör montajına ilişkin olarak bir değerlendirme yapılırsa, 2008 yılına kadar artış gösteren yeni asansör montaj sayısı küresel krizin etkisiyle 2009 yılında düşüş eğilimi içerisine girmiş olup, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017 ve 2018 yılları itibarıyla yeniden yükselişe geçmiş bulunmaktadır.

Kentsel dönüşümün uygulamaya alınması ve Bakanlığımız tarafından 2015 yılı içerisinde zorunlu uygulamaya alınan “Mevcut Asansörlerin Güvenlik Seviyesinin Artırılması” konusundaki çalışma neticesinde özellikle aksam üretiminde önemli gelişmeler yaşanacaktır. Burada önemli olan “Mevcut Asansörlerin Güvenlik Seviyesinin Artırılması” projesi boyunca dışa bağımlı kalmadan, ithalat yapmadan kendi kendine yeten bir sektör programının doğru bir şekilde yönetimi olacaktır. Bu durum Türk asansör sektörüne sorumluluk yüklemekte olup, var olan kapasitesi ve tecrübesi nedeniyle başarının gelişi kaçınılmaz olarak değerlendirilmektedir.”

“Sanayi Sicil Kanunu kapsamında, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından oluşturulan sanayi sicil kayıtları incelendiğinde, işletme cetveli sunan 1.967 adet asansör montaj ve asansör aksam imalat firmasından hareketle, ortalama olarak % 60 seviyesinde kapasite kullanım oranına sahiptir.”

“2018 yılı toplam ithalat ve ihracat verilerine bakıldığında asansör sektörünün yaklaşık olarak 165 milyon $ ihracat değerine karşılık 146 milyon $ ithalat değerini ortaya koyduğu görülmekte olup asansör sektörünün dış ticaret hacmi yaklaşık olarak 312 milyon $ seviyesinde gerçekleşmiştir.

Bu rakamlara göre bir değerlendirme yapıldığında sektörün yaklaşık olarak 18 milyon $’lık dış ticaret fazlası vermiş olduğu görülmektedir.

Bu değerler genel olarak analiz edildiğinde, asansör aksam ve parçalarında yerli üretim kapasitemiz veya arzımız bulunmasına rağmen, yerli montaj firmalarının ithalat tercihinde bulunduğunu göstermektedir.”