Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası Meclis Üyesi Şaban Bülbül, asansör sektöründe yapılan düzenlemelere rağmen hala aksayan birçok konu olduğunu belirterek, “Plansız olarak birçok asansör montaj ve bakım firmasının açılması, uluslararası firmaların sektörde oluşturduğu büyük baskı acilen çözülmesi gereken konulardır. Sektör sonunda uluslararası firmalara teslim edilmeden, tedbirler alınarak rekabete dayanıklı güçlü, ulusal marka firmaların oluşmasına zemin hazırlanmalıdır” dedi.

TTSO 23. Meslek Komitesi ve Meclis Üyesi Şaban Bülbül, asansör sektörünün içinde bulunduğu durumun uzun süredir tartışıldığını belirterek, şunları söyledi:

“Ülkemizde sektörde yer alan işletme sahipleri, dernekler veya federasyon çatısı altında zaman zaman bir araya gelerek problemleri dile getiriyor. Ancak bu tartışmalar ve sunulan öneriler fiiliyata geçirilemiyor ve problemlerimizin çözümüne etkisi olmuyor. Şüphesiz ki şirketlerin kurumsallaşması adına bazı adımlar atılıyor. Bunları yok sayamayız. Tüm bu gelişmelere rağmen bölgesel anlamda faaliyet gösteren şirketler için iki önemli tehlike mevcut.”

“Firma kurmak planlamaya tabi olmalı”

Şaban Bülbül, asansör montaj ve bakım firması kurmanın devlet tarafından bir planlamaya tabi olmadığını vurgulayarak, “İsteyen istediği yerde firma kurabilir ve o yerde firma sayısının bir tahdidi yoktur. Bu durumun yarattığı aşırı rekabet, asansör firmalarının kurumsallaşmasını ve gelişimini engelliyor. Bu durum birçok tavizi zorlayarak standartları ve kalite adına kayıplara sebep oluyor. Örneğin aylık 50 TL’ye bakım yapan bir firma ile nasıl rekabet edeceksin? Pek çok yerde fiyatın belirleyici olduğu aşikardır. Bu durumda bakım yapılıyor mu? Veya fatura kesiliyor mu? Çok tehlikeli iş kapsamında olan asansör sektörü hala hak ettiği standartlara kavuşamadı. İş sağlığı ve güvenliği kapsamında sektörde en yüksek prim tutarı tarafımızdan ödeniyor. Ancak çok tehlikeli iş kapsamında olan işin piyasada gördüğü değer çok altlardadır. Firma sayısının sürekli çoğalması nedeniyle yetişmiş eleman sıkıntısı yaşanıyor. Kurumsal güçlü firmalar değil, 5 – 10 kişiden oluşan küçük firmalar sektörü oluşturuyor. Bir süre sonra bazı firmalar kapanıp yerine yenileri açılıyor. Bu durum da asansör piyasasında istikrarsızlığa sebep oluyor.  Kurumsal yapılanma etkileniyor bunun sonucunda da ulusal ve uluslararası standartlarda güçlü firmalar oluşamıyor. Sektörde yapılan düzenlemelerle geçmişe göre yol aldığımız inkar edilemez ancak hala ulusal ve uluslararası bir montaj veya bakım firmamız yok. Avrupa’da bu sektör nasıl çalışıyor? Her isteyen istediği yerde asansör montaj ve bakım firması kurabiliyor mur? Bu tür firmaları kurmak hangi şartlara bağlı? Bunların araştırılıp ona göre bir yapılanma içine gidilmesi kaçınılmazdır.”

“Birleşerek Ulusal firmalar oluşturmak gerekir”

Tüm bu problemleri çözmek için firma sayısında bir planlamaya gidilmesi gerektiğini vurgulayan Bülbül, “Planlamaya gidilirse firma sayısı çoğalmayacağı için yetişen firmalar da firmaların bünyesinde kalacak, rekabet birbirini yok etmeye yönelik olmayacaktır. Böylece daha güçlü ulusal firmalar doğacaktır. Ayrıca kurulacak firmalardan yüklü bir miktarda teminat istenirse belki de pek çok firma birleşerek güçlü bir oluşum meydana çıkaracaktır” dedi.

“Sektörde marka firmaların oluşturulmasına zemin hazırlanmalıdır”

Sektör açısından ikinci önemli tehlikenin uluslararası firmaların iç pazarda oluşturduğu baskı olduğunu vurgulayan Şaban Bülbül, şunları söyledi:

“Bu baskıyı iki şekilde tarif edebiliriz. Birincisi sektördeki büyük projeleri bu firmalar alıyor. Bunun sebebi de iç piyasada kurumsallaşarak ulusal veya uluslararası firmalar oluşturamamamız. Müşteri doğal olarak marka tercihini uluslararası firmalardan yana kullanıyor. Diğer konu uluslararası firmaların bölgemizdeki bazı firmaları satın almaları. Bu büyük firmalarla montaj ve bakımda rekabet etmemiz mümkün değil. Montaj işlerinde marka oldukları için özellikle elit projelerde tercih ediliyorlar. Onların montajının bakımını da yerel firmalar yapaamıyor. Çünkü malzemeler ancak o firmalardan temin edilebiliyor. Uluslararası firmalar Anadolu’da her bölgeye yerleşiyor. Bu firmalarla rekabet şansımız olmayıp pastanın kalan kısmında bölgesel ve yerli firmaların birbirini yok etmesine odaklı vahşi bir rekabet yaşanıyor. Sonuç olarak sektörde iş sağlığı ve iş güvenliğinden yıllık periyodik denetimlere kadar geçmişe yönelik yapılan pek çok iyileştirmeyi önemsiyoruz ve destekliyoruz. Ancak tüm bu yapılanlar firma yapılanmalarında istediğimiz kurumsallaşmayı getirmiyor. Hala 50 liraya bakım yapılabiliyor. Asansör montaj ve bakım firmalarında sayısal artış hızla devam ediyor. Sektör sonunda uluslararası firmalara teslim edilmeden, tedbirler alınarak rekabete dayanıklı güçlü, marka firmaların oluşmasına zemin hazırlanmalıdır.”