2020 yılında başlayan pandemi salgını sonrasında dünya ekonomisi aşılama çalışmaları ve tam açılmayla beraber 2021 yılında hızlı bir büyüme gösterdi. Özellikle gelişmiş ülkelerde aşılamada sağlanan ilerlemeyle ekonomilerde tam açılma yaşandı ve hızlı bir büyümeye geçildi. Dünya ticaretinde de önemli bir genişleme yaşandı ve istihdam kayıpları da büyük ölçüde telafi edildi. 2021 yılında yaşanan hızlı büyümelerin yanı sıra küresel ekonomide pandeminin birçok artçı etkisi de yaşandı. Küresel tedarik zincirindeki bozulma sebebiyle yaşanan üretim sıkıntıları, emtia ve navlun fiyatlarındaki artış, döviz kurlarındaki dalgalanmalar, son olarak da enerji fiyatlarında yaşanan hatırı sayılır yükseliş hem ülke ekonomilerini hem de sektörleri yeniden yapılanmaya mecbur bıraktı. Artçı etkilerin ortaya çıkardığı olumsuzluklar giderek kalıcı olabileceğinden endişe edilen bir enflasyon da oluşturdu. 

Tüm olumsuzluklara rağmen 2022 yılı için dünya ekonomisi ve ticaretinde iyimser beklentiler ağır basıyor. Tabi bu iyimser beklentilerin gerçekleşmesi bir takım koşullara bağlı. Aşılama ve pandemi ile mücadelenin yaygınlaşarak daha geniş bir açılma yaşanması bu koşullardan biri. Küresel ekonomide tedarik zincirlerindeki yeniden yapılanmanın tamamlanması ile yaşanan sıkıntıların azalması, yüksek emtia, enerji ve navlun fiyatlarında sınırlı da olsa düşüş yaşanması da 2022 yılını iyimser bir tablo ile kapatmamız için beklenenler arasında.

-2021 yılı ilk üç çeyreğinde büyüme oranı 7,2 oldu
2021 yılının ilk üç çeyreğinde Türkiye yüzde 7,2 oranında bir büyüme kaydetti. Büyüme pandeminin etkisinin azalması ya da pandemiye alışılması ile içteki ve dıştaki talep artışından kaynaklandı. Aşılamada sağlanan ilerlemeye bağlı olarak açılan iç piyasada talep arttı ve işe dönüşlerle istihdamda da iyileşme sağlandı.

2021 yılında yakalanan büyüme rakamındaki asıl sürükleyici unsur ise dış talep oldu. 2021 yılında büyümenin lokomotifi olan ihracat, yılın ilk 9 ayında büyümenin yarısını sağladı.

Küresel tedarik zincirindeki sorunlara bağlı olarak tedarikin çeşitlendirilmesi ve yüksek navlun fiyatları Türkiye'ye yoğun dış talep olarak yansıdı. Hemen hemen tüm sektörlerde yaşanan dış talep artışı ile Türkiye'nin ihracatı 2021 yılında ilk kez 200 milyar doları aşarak 225,4 milyar dolara yükseldi. Artan iç ve dış talep sonrası özellikle sanayi üretiminde yüksek bir büyüme gerçekleşti. Artan talebin karşılanabilmesi amaçlı özellikle ihracat odaklı yeni kapasite yatırımları da hız kazandı. 

Her ne kadar Türkiye 2021 yılını önemli bir oranda büyüme ve ihracat rakamı ile de kapatmış olsa da başta yüksek enflasyon olmak üzere önemli sorunlarla da uğraşıyor. 

Merkez Bankası'nın para politikasını değiştirerek faiz indirimine gitmesi Türk Lirası'nda yüksek değer kayıpları ortaya çıkardı. Yüksek kur artışları ve yüksek enflasyon birbirini besleyerek 2021 yılının rakamlardaki başarısını gölgede bıraktı. 

2022 yılında yaklaşan seçimlerin de etkisiyle daha genişletici ve popülist politikalar uygulanacağını bekleyen uzmanlar, yüksek enflasyonun ve Türk Lirası'ndaki değer kaybının 2022'de kalıcı olacağını öngörüyor. Merkez Bankası'nın ve kamu bankalarının faiz oranlarını indirmeye devam edecekleri de yine beklentiler arasında.

2022 yılında da Türk ekonomisinin imdadına ihracat yetişecek. İç talep ise satın alma gücünde yaşanan gerileme sebebiyle büyüme rakamlarına olumsuz etki edecek. 

Türk Lirası'ndaki yüksek değer kaybı, yüksek maliyet artışları ve nitelikli iş gücü eksikliği gibi konularla mücadele 2022 yılında firmalarımızı bekleyen zorluklar olarak görülüyor.

- 2021 yılı büyüme oranının yarısı ihracattan
2020 yılından bu yana devam eden zorlu süreç sektörleri ve üretici firmaları daha esnek, daha donanımlı olmaya zorlarken; stok, lojistik ve maliyet hesapları gibi konuları da firmaların ana gündem maddesi haline getirdi. 2021 yılında yönünü her zamankinden daha yoğun bir şekilde ihracata çeviren firmalarımız küresel pazarlarda rekabet avantajı sağlayacak tüm konuları mercek altına aldı.

Küresel tedarik zincirlerinde yaşanan kırılmayı lehine çevirmeyi beceren Türk ihracatçıları, Türkiye'nin ihracat hanesine 25 milyar dolar artı değer kattı. 2021 yılının ilk 9 ayında büyümenin yarısını, istihdam artışının da 3'te 1'ini ihracat öncülüğündeki sanayi sektörleri sağladı. 2021 yılında 12 ayın 11'inde ihracat rekorları kırıldı. 

Türk sanayicisinin ve üreticisinin yaşanan olumsuzluklara çözümü küresel pazarlarda aramaları, küresel tedarik zincirindeki sorunlara bağlı olarak tedarikin çeşitlendirilmesi ve yüksek navlun fiyatları sonucu Türkiye'ye yoğun ilave dış talep gelmesi ile Türkiye'nin 2021 yılı ihracatı bir önceki yıla kıyasla yüzde 32,9 oranında bir artışla 225,4 milyar dolara yükseldi. Ayrıca 2021 yılında 18 bin 887 firma da ilk kez ihracat yaparak genel ihracat cirosuna 3,7 milyar dolarlık katkı sağladı. 2020 yılında 1,10 olan ortalama ihraç birim değeri de yükselerek 2021 yılında yüzde 17'lik artışla 1,29'a ulaştı.

2021 yılında ihracatçılar, Türkiye bayrağını 229 ülke ve bölgede dalgalandırmayı başarırken, 184 ülkeye yapılan ihracat da arttı. Aralarında Almanya, ABD, Birleşik Krallık, İtalya, İspanya gibi ülkelerin de bulunduğu 112 ülkede ise yıllık ihracat rekoruna imza atıldı. 2021 yılında ihracatçıların en çok ihracat gerçekleştirdiği ilk 3 ülke; 19,33 milyar dolarla Almanya, 14,73 milyar dolarla ABD, 13,71 milyar dolarla Birleşik Krallık oldu. İhracatın tutar bazında en çok arttırıldığı ülkeler; 4,54 milyar dolarlık artışla ABD, 3,40 milyar dolarlık artışla İtalya, 3,35 milyar dolarlık artışla Almanya sıralamasıyla gerçekleşti.

2021'de ihracatın EN'leri
- 101 bin 38 firma ihracat gerçekleştirdi.
- 32 bini aşkın firma ihracat ailesine katıldı.
- 2021 yılında ihracata başlayan firmalar 3,7 milyar dolar ihracat gerçekleştirdi.
- 229 ülkeye ihracat yapıldı.
- 184 ülkeye ihracat artırıldı.
- 123 ülkeye ihracatta rekor kırıldı.
- 46 ülkeye 1 milyar dolardan fazla ihracat gerçekleştirildi.
- 78 il ihracatını artırdı.
- 48 il ihracat rekoru kırdı.
- 21 il, ihracatta 1 milyar dolar barajını aştı.
- 27 sektörün 26'sı ihracatını arttırdı.
- 20 sektör ihracat rekoru kırdı.
- 23 sektörün ihracatı 1 milyar doları aştı.
- Türk Lirası ile ihracat yüzde 48 artarak 70,8 milyar TL'ye yükseldi.
- Hizmet ihracatı Ocak-Ekim döneminde yüzde 62 artarak 46 milyar doları aştı.

İnşaat malzemeleri sanayisi, 30 milyar doları aşarak tarihinin en yüksek ihracatını gerçekleştirdi
Türkiye İMSAD tarafından hazırlanan İnşaat Malzemeleri Sanayi Dış Ticaret Endeksi 2021 yılı sonuçlarına göre; küresel tedarik zincirlerindeki değişimin de etkisiyle, Türkiye’de üretilen inşaat malzemeleri yıl boyunca dış pazarlardan yüksek bir ilave talep gördü. Bu yüksek taleple inşaat malzemeleri ihracatı 2021 yılında yüzde 46,2 artarak 30,88 milyar dolara ulaştı ve endeksin ölçülmeye başlandığı 2013 yılından bu yana sektör tarihinin rekorunu kırdı. 2021 yılında ihracat, miktar olarak yüzde 8,2 artış kaydederek 64,79 milyon ton olarak gerçekleşti. Ortalama ihracat birim fiyatı ise 2020 yılında 0,35 dolar/kg iken 2021 yılında, emtia fiyatlarındaki artışların da etkisiyle yüzde 36 arttı ve 0,48 dolar/kg’a ulaştı.

- Aralıkta yılın en yüksek ikinci aylık ihracatı gerçekleşti
İnşaat malzemeleri sanayi dış ticareti özellikle ihracat birim fiyatlarındaki artışların da desteğiyle Aralık ayında yüksek performansını sürdürdü. 2021 Aralık ayında 2,98 milyar dolarla yılın en yüksek ikinci aylık ihracat rakamına ulaşıldı.

Aralık ayında inşaat malzemeleri ihracatı miktar olarak yüksek seviyesini koruyarak 5,44 milyon ton olarak gerçekleşti.

İnşaat malzemeleri sanayi ihracatında, küresel tedarik zincirlerindeki değişimin yarattığı olumlu etki sürerken, Aralık ayında salgının artışı ve başlayan kısıtlamalara rağmen erişilen yüksek seviye korundu.

İnşaat malzemeleri sanayi ortalama yıllık ihracat birim fiyatı, Aralık ayında geçen yılın Aralık ayına göre yüzde 34,2 arttı. 2020 yılı aralık ayında 0,41 dolar/kg olan ortalama ihracat birim fiyatı 2021 yılı aralık ayında 0,55 dolar/kg seviyesine yükseldi.

- En yüksek ihracat demir çelik ürün grubunda oldu
Endeks sonuçlarına göre, alt sektörlerde izlenen 8 ürün grubunun tamamında 2021 yılında ihracat değer olarak yükseldi. En yüksek ihracat 12,76 milyar dolar ile demir çelik ürün grubunda gerçekleşti. İkinci sırada 5,51 milyar dolar ile mineral, taş ve toprak ürünleri, üçüncü sırada ise 4,49 milyar dolar ile metal bazlı ürünler yer aldı.

Değer olarak 2021 yılında ihracatını en çok artıran ürün grubu, yüzde 63,9 ile metal bazlı ürünler oldu. Demir çelik ürünlerinde yüzde 60,9, ağaç ve ahşap ürünlerinde ise yüzde 46,9 artış gerçekleşti.

2021 yılında 8 alt ürün grubunun tamamında ortalama ihracat birim fiyatı yükselirken, en yüksek birim fiyat artışı yüzde 36,2 ile demir çelik ürünlerinde gerçekleşti. Demir çelik ürünleri ortalama ihracat birim fiyatları 0,65 dolar/kg’den 0,88 dolar/kg’ye yükseldi.

Elektrik malzemeleri ve teçhizatları 6,99 dolar/kg ile en yüksek ortalama ihracat birim fiyatına sahip alt ürün grubu oldu.

2021 yılında toplam makine ihracatı 23 milyar dolar
Makine İhracatçıları Birliği (MAİB) tarafından yapılan açıklamaya göre, 2021 yılı sonunda Türkiye'nin serbest bölgeler dâhil toplam makine ihracatı 23 milyar dolar oldu.

2021 yılında ihracatı 20 milyar dolar seviyesini geçen üç sektörden biri olan Makine imalat sanayi, yıl sonu ihracatını 2020 yılına göre yüzde 23,3 artırdı. 2021 yılında serbest bölgeler dâhil toplam makine ihracatı 23 milyar dolar olan sektörün, 2020 yılındaki kapanmanın etkilerinden arındırılmış rakamlarla, 2019'a göre Ihracat artışı yüzde 18,3'e ulaştı. Almanya ve ABD'ye yaptığı toplam ihracatı 4 milyar doları aşan makine sektörü Birleşik Krallık, İtalya ve Fransa gibi gelişmiş Avrupa ülkelerinde de 1 milyar dolar eşiğini geçti.