Cem KAPUKAYA

İstanbul Lift İş ve Proje Geliştirme Müdürü

KABİN MİMARİSİ & TASARIMI

Herkese Merhaba,

Asansör kabini imalatı yıllardır sektörde var olan bir oluşumdur. Hatta bu konuda hiç bilgisi olmayan, sac imalatı yapan sektör dışındaki firmalar bile, bir şekilde bu işin içine dahil olmuştur. Artık nasıl bir kazanç olduğu düşünülüyorsa…

Bu konuda çok tartışılan bir konu da “O da kabin, bu da kabin, neden bu kadar fiyat farkı var?” sorusunu her yerden duyarız. Hatta sektörün öncü kabin imalatı yapan firmalarının geçmişteki tasarımları, yıllarca yeni kurulan kabin imalatı firmalarına ticarette destek olmuştur. Sektörde telif hakkı veya tasarım tescil diye bir kavram olmadığından, kopyala – yapıştır üretimler her zaman yerini almıştır. 

Düşünsenize yıllarca emek vermişsiniz, gece gündüz çalışıp ortaya bir tasarım koymuşsunuz. İlk sergilediğiniz fuar sonrası, piyasada bire bir taklitleri dolaşıyor. Hatta piyasadaki talep, sizin orijinal ismini verdiğiniz hali ile isteniyor. Şaşırdık mı? Tabii ki, Hayır! 

Bu tasarım ve araştırma işleri için kurulan departmanlarımız var. Türkçesi, Ar-Ge (Araştırma ve Geliştirme) ama İngilizce ismi de çok havalı, Research & Development (R&D) bu bölümde çalışan arkadaşlarıma inanın çok saygı duyuyorum. Sadece şunu düşünmenizi rica ediyorum. Siz hiç sıfırdan bir tasarım yaptınız mı? Bunu yapabilmek, okul okumanın çok çok dışında bir yetenektir. Ama günümüz anlayışında, Ar-Ge’nin mantığı şuna dönmüştür; Arakla – Getir !!! Buna da kimsenin itiraz ettiği yok. Çünkü, hukuki dayanağı yok. Bunu yargı ortamına taşıyan bazı firmalar oldu, ama sonuç; Kanuni açıklar, yine tasarımı yapan firmaları haksız buldu.

Sizlere, dünyadaki bazı tasarım yapılarından örnek vermek isterim. BMW’den, KIA’ya transfer olan tasarımcı, Mr. Jochen Paesen (Alman Vatandaşı) kesinlikle eski şirketi BMW’den, bir örnek veya çizim almadan yeni KIA modellerini tasarlamıştır. Nedeni ise; hem eski şirketine duyduğu saygı ve etik kurallar, hem de, en önemli detay, zaten her şeyi kendisinin sıfırdan düşünerek tasarlama kabiliyetidir. 

Esinlenmeler olabilir… 

Ama bu karşılaştırmalar zaten detaylara dönüştüğünde, kendini belli etmektedir.
Kısaca bahsetmek istediğim; Bir imalatçı, kabine özel tasarım yapar ve aydınlatma olarak,  avize koyar.  (Bu kabine avize koyma işi de sektörde efsanedir!) 

"Ben kabine aydınlatma için özel tasarım avize koydum 8 lambalı."

Diğer kabin üreticisi de şunu der; "Benimki onunkinden farklı oldu. Ben 10 lamba koydum, kesinlikle aynı değil!"

Tabi bu işin şakası ama ciddilik payı çok çok yüksek.  

Özgün tasarımı teşvik edici faaliyetler içinde olmalıyız. 

Kopyala – Yapıştır veya Arakla – Getir mantıklarının dışına çıkmalıyız… 

Her ürünün en ucuzuna değil, en fonksiyonel ve kalitesi yüksek olanını tercih etmeliyiz. Her gün birbirimizin ayağına basmaktan vazgeçmeliyiz. Daha ucuza bakım, daha ucuza montaj, daha ucuza imalat bizi en son, uçurumun kenarından aşağıya itecek hareketlerdir.

Saygılarımla...