
Yazar: Alp Murat BAŞTUĞ
BAYİLİK SİSTEMİNDE NASIL BAŞARILI OLUNABİLİR?
Bayi, bir şirketin ürünü veya sunduğu hizmetleri belirli koşullar altında son tüketicilere satışını ve dağıtımını yapan iş ortaklarıdır.
Bir şirketin satışta sürdürülebilirliğin temeli kol kola yürüyecekleri bayilere sahip olmasına bağlıdır. Bu avantajla şirketler ürünlerinin daha geniş kitlelere ulaşımı sağlar.
Bayilik sistemin ürün ve hizmetlerinin ulaşımı yanında şirketler için bir çok avantajı vardır.
Bayilik Sisteminin Şirketlere Sağladığı Avantajlar
- Satış ve Pazar Payının Artması
Bayiler, şirketin ürün veya hizmetlerini daha geniş müşteri kitlesine ulaştırarak satışların artmasına katkı sağlar. Özellikle yerel ve uluslararası marka olmak isteyen şirketler için yaygın bayi ağı oluşturma önemlidir.
- Finansal ve Operasyonel Avantajlar
Bir şirket, ürettiği ürünlerini veya hizmetleri doğrudan kendi satış kanalı ile satması operasyon maliyetlerini artıracaktır. Bu yöntemden kaçınarak bayilik sistemi ile çalışmak şirkete maliyet avantajı sağlar. Bu avantajla birlikte satılan ürün veya hizmetin tahsilatı bayilerin sorumluluğundadır . Böyle bir sorumluluk şirketin tahsilat riskini ortadan kaldıracaktır.
- Yerel Pazar Bilgileri ve Müşteri İlişkileri
Bayiler, faaliyet gösterdikleri ülkelerde veya bölgelerde pazardaki dinamiklere hakimlerdir. Bu sayede son tüketicilere daha hızlı ve etkili çözümler sunabilirler. Müşteri sadakatinin temel dayanağı hızlı ve etkili çözümdür. Şirketler için bayilik sistemi müşteride sadakati ve şirketin marka değerini güçlendirir.
- Müşteri Hizmetleri ve Teknik Destek
Bayiler, satış sonrasında teknik destek, bakım , garanti hizmetleri ve üründe yaşanan problemlerde çözüm odaklı hızlı müdahale ile tüketicilere hizmet sunarak şirketin pazardaki güvenilirliğini ve itibarını artırır.
Burada bayilerle kazan-kazan paydasında birleşerek gerçekçi olarak kol kola yürümek daha fazla önem taşır. Kol kola yürüyeceğiniz bayiler kolay ulaşım , hızlı tedarik ve esneklik le müşteri memnuniyetini ve hatta memnuniyette süreklilikle birlikte sadık müşteri tabanı oluşturmaya dayanak olur.
Başarılı ve sürdürülebilir bayi gelişimi ve yönetimi sürecinin ,iş ortaklığı prensiplerini belirleyerek , işbirliği uygulamalarınızı ;
- Temel Satış Prensipleri
- İş Birliği Uygulamaları
Olarak iki temel üzerinde inşa etmeniz gerekir. Şimdi bu uygulamaların nasıl olması gerektiğini detaylandıralım.
1. Temel Prensipler
- Bayi Bağımsızlığı ve Ticaret Özgürlüğü
Bayiler, kendi nam ve hesabına ticaret yaparak temel amaçları kar elde etmektir. Şirketle ile bayi arasındaki ilişki Kazan-Kazan temeli üzerine inşa edilmelidir.
Bayilere ticaret özgürlüğü sağlanmalı ve bağımsız iş kararları alma yetkisi verilmelidir.
Bayi ilişkilerinde Kazan-Kazan paydası iki yönlü değerlendirilmelidir. Bayi açısından ekonomik kazanç kıymetlidir ancak bununla birlikte bayi bölgesinde güç ve itibar sahibi olmak , şirketten öğrenecekleri ile kendini geliştirmek hedefindedir.
Bu paydada marka bilinirliğiniz ve şirketinizin ilkeli , dürüst yaklaşımı çok önemlidir. Bayi yönetimini yaklaşımınızı karşılılık öğrenme yaklaşımı olarak ta görmelisiniz.
- Bölgesel Ticaret Hacmi
Her bayiye yeterli ve tatmin edici bir iş hacmi sağlamak önemlidir. Bayilere özel ticaret bölgeleri ayrılmalı ve bu bölgeler diğer bayilere ve diğer bölgelerin bayilerin karşı korunmalıdır. Böylece bayilere adil bir rekabet ortamı sunabilirsiniz. Rehavete kapılıp günü kurtarmak için bayilerin bölgelerine direk ürün satma acemiliği ilerleyen süreçte hüsran olarak karşınıza çıkacaktır. Bölgesel ticarete saygı ve ilkeli duruş bayi sadakati için önemlidir.
- İş Ortağı Yaklaşımı
Bayiler, şirketin rakipleri değil iş ortaklarıdır. Yukarıda belirttiğim gibi bayinin müşterisine doğrudan satış yapılması ve bayiyle rekabet edilmesi kabul edilemez. Bayilere güvenilir bir iş ortağı olduğu hissi verilmeli ve iş birliği ruhu teşvik edilmelidir.
- Eşitlik ve Şeffaflık
Bayilere (işin başında belirlediğiniz bayi kategoriler dikkate alınarak) eşit ticari koşullar sunulmalıdır. Aynı ticari hacim ve ödeme vadelerinde bayilere eşit muamele yapılmalıdır.
Ticari koşullar şeffaf bir şekilde bayilerle paylaşılmalı ve bayiler arasında eşit rekabet koşulları oluşturulmalıdır. Şirketin belirlediği genel satış prensipleri bölgesel olarak değişiklik gösterebilir, bölgesel uygulamalarda bölge içerisindeki her bayiye eşit şartlar sağlanmalıdır.
- Dengeli Rekabet ve İskonto Oranları
Bayiler arasında iskonto oranları iyi dengelenmelidir. Özellikle ayni coğrafyada faaliyet gösteren bayiler arasında rekabet oluşmasının önüne geçilmelidir. Bu, tüm bayilerin adil bir şekilde rekabet edebilmelerini sağlar ve iş birliğini destekler.
- Üretim ve Stoklama
Üretim ve stoklama şirketin bayilerin anlık ürün taleplerinin karşılanması için önemlidir. Bayilerin şirkete olan güvenini sarsmamak için; üretim ve stoklama süreçleri şirket tarafından etkin şekilde yönetilmeli ve bayilere zamanında ürün teslimi yapılmalıdır.
- İş Birliği Uygulamaları
- Eğitim ve Gelişim
Bayilerin eğitim ve gelişimine önem verilmelidir. Şirket, bayilere ürünleri ve hizmetler hakkında düzenli eğitimler sunarak onların yetkinliklerini artırmalı ve sektördeki gelişmeleri takip etmelerine destek olmalıdır. Eğitim programları, bayilerin müşterilere daha iyi hizmet sunmasını ve satışlarını artırmasını sağlar.
- Geri Bildirim ve İletişim
Bayilere düzenli olarak geri bildirim sağlanmalıdır. Şirket, bayilere satış performansları, müşteri geri bildirimleri ve pazar trendleri hakkında geri bildirimler vererek onların işlerini iyileştirmelerine yardımcı olmalıdır. Ayrıca, bayilerin her an şirkete ulaşabilecekleri bir iletişim sistemi kurulmalı ve hızlı çözüm ve ilgi gösterilmelidir.
- İş birliği ve Bilgi Paylaşımı
Bayiler arasında iş birliği ve bilgi paylaşımı teşvik edilmelidir. Şirket, bayiler arasında iletişimi kolaylaştırmalı ve ortak projeler, etkinlikler veya satış stratejileri için platformlar oluşturmalıdır. Bu, bayilerin deneyimlerini paylaşmalarını ve birbirlerinden öğrenmelerini sağlar.
- Pazarlama ve Reklam Desteği
Bayilerin rekabet güçlerini artırmak için pazarlama ve reklam desteği sağlanmalıdır. Şirket, bayilere pazarlama malzemeleri, reklam kampanyaları veya dijital pazarlama araçları gibi destekler sunarak onların marka bilinirliğini ve satışlarını artırmalarına yardımcı olmalıdır. Bu, bayilerin rekabet avantajı elde etmelerini sağlar.
- Performans Değerlendirmeleri
Şirket, bayilerin performansını objektif bir şekilde değerlendirmeli ve başarılarına göre ödüllendirme veya teşvik sistemleri uygulamalıdır.
- Kriz Yönetimi ve Destek
Şirket, bayilerinin karşılaşacağı kriz veya zorluklar durumunda destek vererek onların sorunlarının çözümüne yardımcı olmalı ve onların iş sürekliliğini sağlamalarını desteklemelidir.
- Sürekli İyileştirme
Bayilerin geri bildirimleri değerlendirilmeli ve gerekli iyileştirmeler yapılmalıdır. Şirket, bayilerden gelen geri bildirimleri aktif bir şekilde toplamalı, analiz etmeli ve iş süreçlerinde geliştirmeler yapmalıdır. Sürekli iyileştirme, bayilerin memnuniyetini ve iş birliğini artırır.
Sonuç olarak ;
Bayi oluşturma şirketin tüketiciye ulaşmasında en temel kanaldır. Pazar erişiminin genişletilmesi, maliyetlerin azaltılması, yerel ve uluslararası pazar bilgisi, hızlı ve esnek dağıtım, risk dağılımı, marka bilinirliği ve güveni artırmada bayiler temel dayanaktır.
Bu nedenle, şirketler bayi yönetim sistemini özenli bir şekilde planlamalı ve yönetmelidir.
Bayi yönetim sistemi ; şirket , ürün , coğrafya , pazar dinamikleri vb. faktörlere göre değişiklik gösterir.
Bütün bayilik sistemlerinde işe yarayan ve değişmeyen tek şey ; bayilerle ilişkilerinizi doğruluk üzerine inşa etmeniz olacaktır.
Mutlu günler dilerim ….