Sanayi Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan Asansör Sektör Raporu 2021'e göre, 2021 yılında, toplamda 713.502 asansörün periyodik kontrolü yapıldı. Periyodik kontrolü yapılan asansörlerden; 239.207 asansöre (%33) kırmızı etiket, 47.282 asansöre (%7) sarı etiket, 307.224 asansöre (%43) mavi etiket ve 119.789 asansöre de (%17) yeşil etiket iliştirildi.
Sektörün kapasite kullanım oranı yüzde 60'tan yüzde70'e çıktı

Sanayi Sicil Kanunu kapsamında oluşturulan Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı sanayi sicil kayıtlarına göre sektörün 2021 kapasite kullanım oranı (KKO) ortalama olarak yüzde 70 seviyesinde gerçekleşti. Bu oran 2020 yılı verilerini derleyen bir önceki raporda yüzde 60 olarak kaydedilmişti.

Sektörün işyeri sayısı ve istihdamı
6948 sayılı “Sanayi Sicil Kanunu” gereği, 2021 yılında sanayi sicil kaydı bulunan asansör montaj firması ve asansör aksam imalat firması sayısı toplamda 3.105 oldu. Bunların 2.723'ü asansör monte eden firma olarak kayda geçerken asansör aksamı üreten imalatçı sayısı 382 olarak kaydedildi.

Sanayi sicil uygulamaları kapsamında asansör montaj firmaları ve asansör aksam imalatçıları tarafından Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına iletilen yıllık işletme cetveli (2021 yılı) verilerine göre sektörde çalışan sayısı da 32.026 kişi. Ayrıca belgelendirme, periyodik kontrol gibi diğer faaliyetlerle birlikte bu alanda çalışan sayısının yaklaşık 40 bin kişi olduğunun tahmin edildiği raporda yer aldı.

Asansörlerde bakım ve servis hizmetleri için Türk Standartları Enstitüsü tarafından hizmet yeterlilik belgesi (HYB) verilen firma sayısı da 3.061 olarak raporda yer buldu. 

Sektörün cirosu
Raporda, 2021 yılı ihracat ve ithalat rakamlarına bakıldığında ise 2021 yılı için dış ticaret hacmi toplamda 451 milyon ($) seviyesinde gerçekleştiği bildirilerek, "Türk asansör sektörünün faaliyet alanı dikkate alındığında, 2021 yılında üretilen binaya göre yıllık asansör montaj sayısı, belgelendirme hizmetleri, periyodik kontrol hizmetleri, aksam üretimi, bakım ve servis hizmetleri genelinde yaklaşık 2-3 Milyar ($) seviyelerinde bir ciroya sahip olduğu tahmin edilmektedir." ifadelerine yer verildi.

"Sektörün Ar-Ge Faaliyeti" bölümünde "Türk asansör sektörünün en önemli ve en temel sorunu; sektör Ar-Ge alt yapısının güçlendirilmesine yönelik çalışmaların azlığı veya tamamen yetersizliğidir." ifadesi çıkarıldı. Ar-Ge ile ilgili şu ifadelere yer verildi: "Türk asansör sektörünün genel yapısı incelendiğinde, asansör firmalarınca hazır proje uygulamaları ile üretimin içerisinde yer aldığı görülmektedir. Çoğu firmanın kendi proje uygulamalarını üretmesi ve geliştirmesi gerekmektedir. Bu sebeple sektörün gerek Bakanlığımız gerekse diğer kurum ve kuruluşların Ar-Ge desteklerinden azami ölçüde faydalanması gerekmektedir."

Sektörün dış ticareti
Raporda dış ticaret ile ilgili şu ifadelere yer verildi: “AB müktesebatına bire bir uyumla birlikte asansör sektörü için Avrupa’da önemli bir pazar alanı oluşmuş ve son yıllarda bu alanda dış ticaret hacmi seviyesini sürekli olarak korumaya devam etmiştir.

Asansör sektöründe dış ticaret konusunda en güçlü ve dış ticaret fazlası veren alan yıllardır asansöre ait aksam ve parça imalatıdır. Bu alan asansör ithalat ve ihracatını dengeleme noktasında ciddi bir pozisyona sahip olup 2021 yılı dış ticaret rakamları bu durumu desteklemektedir. Bu alanda verilmiş olan 145 milyon $’lık dış ticaret fazlalığı bu durumun en önemli göstergesi olarak kabul edilebilir."

Sektörün son 6 aylık değerlendirmesi
T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan ve 2021 yılı verilerini içeren Asansör Sektör Raporu'nda sektör ile ilgili değerlendirmede şu bilgiler yer aldı: “Dünyada ve ülkemizde yaşanan Covid-19 salgını nedeniyle sektörel faaliyetlerin ticari açıdan bir önceki döneme göre azalma eğiliminde olduğu tahmin edilmektedir. Bu süreç içerisinde özellikle istihdam, tedarik, ulaşım, finansman ve performans gibi faktörlerde olumsuz etkiler göz önünde bulundurulduğunda, sektörün faaliyetlerini sürdürebilme eğilimi değerlidir.

Yeni asansör montajında gerek inşaat sektöründeki durgunluk gerekse mevcut inşaatların yapımına verilen ara sebebiyle özellikle salgının ülkemizde başladığı dönemde ciddi bir düşüş yaşandığı görüldü.

Aksam imalatçılarının ise büyük çoğunluğunun kapasitelerini düşürmesine ve iç-dış pazardaki daralmalara rağmen, güçlü finansal altyapıları ve ihracata dayalı cirolarında çok büyük değişiklikler yaşanmaması sebebiyle salgın dönemini en az hasarla atlattığı söylenebilir.

Servis, bakım ve onarım firmalarının, pandemi sürecinde dahi mevcut hizmetlerin yürütülmesi serbestliğinden faydalanarak faaliyetlerini sürdürme şansı bulması ve gerek onarım, parça değişimi ve gerekse modernizasyon işlerinin dikey ulaşımın sürdürülebilirliği açısından önemini koruması söz konusu firmaların salgın döneminden en az şekilde etkilenmelerini sağladı.

İhracat oranlarında ise 2020 ve 2021yıllarında yurtdışı ile çalışan firmaların ihracatlarında belli oranlarda bir artış olduğu söylenebilir.

Sektör bu süreç içerisinde kamu tarafından gerekli görülen bütün tedbirlere uyarak faaliyetlerini sürdürmeye çalışmıştır. Ayrıca asansörün virüs yayılımına etkisi düşünüldüğünde, sektörün bu alandaki Ar-Ge ve inovatif faaliyetleri insan sağlığı için önemlidir.

Bununla birlikte her türlü zorluğa karşın asansör periyodik kontrol faaliyetlerine devam edilmesi, kamu sağlığı ve güvenliğinin tesisi için büyük önem arz etmektedir.

Sektörün üretim endeksi değerlendirmesi
Türkiye’de yaklaşık olarak 800.000 adetin üzerinde asansör tesis edilerek hizmete açılmış olup bugün itibarıyla eski ve yeni olarak tanımlanan bu asansörlerin büyük bir bölümü halen kullanılmaktadır.

Asansör sektörü faaliyetleri kapsamında yeni asansör montajına ilişkin olarak bir değerlendirme yapılırsa, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017 ve 2018 yükselme eğiliminde olan asansör sayısı pandemi ve ekonomik sorunlar nedeniyle inşaat sektöründe yaşanan gerileme nedeniyle 2019 ve 2020 yıllarında düşüş eğilimine geçmiş, 2021 yılında tekrar yükselme eğilimine geçmiştir.

Sektörün kapasite kullanım oranı değerlendirmesi
Sanayi Sicil Kanunu kapsamında, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından oluşturulan sanayi sicil kayıtlarına göre ortalama olarak %70 seviyesinde kapasite kullanım oranına sahiptir.

Sektörün ihracat ve ithalat değerlendirmesi
2021 yılı toplam ithalat ve ihracat verilerine bakıldığında asansör sektörünün yaklaşık olarak 298 milyon $ ihracat değerine karşılık 153 milyon $ ithalat değerini ortaya koyduğu görülmekte olup asansör sektörünün dış ticaret hacmi yaklaşık olarak 451 milyon $ seviyesinde gerçekleşmiştir.

Bu rakamlara göre bir değerlendirme yapıldığında sektörün yaklaşık olarak 145 milyon $’lık dış ticaret fazlası vermiş olduğu görülmektedir."