
Asansör trafik hesabı: Mimari tasarımda stratejik bir gereklilik
by Ferhat YILDIZ Makine Mühendisi - Yükseliş Asansör
İnşaat sektörünün temel unsurlarından biri olan asansör sistemleri, günümüzde hem yapılaşmanın hız kazanması hem de denetim süreçlerinin daha sıkı hale gelmesiyle birlikte mimari projelerde çok daha kritik bir rol oynamaktadır. Yüksek katlı dikey mimarinin yaygınlaşması ve engelli erişimine yönelik artan farkındalık da bu önemin giderek artmasına katkı sağlamaktadır. Asansör trafik hesabında, yapılan inşaatın hangi konuda hizmet vereceği esas alınarak kullanıcı popülasyonu ve bekleme süreleri planlanarak asansör sayısı ve hızları tespit edilmektedir.
Uzun süreli bekleme süreleri kullanıcı memnuniyetsizliğine, aşırı yoğun ve düzensiz asansör kullanımı asansör sistemlerindeki sık arızalara, gereksiz kapasite ve hız seçimi enerji verimsizliğine ve aynı zamanda yüksek maliyetlere yol açmaktadır. Kullanım amacı net şekilde tanımlanmış bir yapı için, doğru kullanıcı sayısı ve kabul edilebilir bekleme süreleri üzerinden yapılacak trafik hesabı hem asansör verimliliğini artırır hem de gereksiz enerji tüketiminin ve fazla asansör kullanımının önüne geçer. Bu süreçte seçilecek asansör, ekonomik olmasının yanı sıra yapının gereksinimlerini de karşılamalıdır.
Bu noktada, Yükseliş Asansör olarak Türkiye’nin en yüksek asansör test kulesine sahip olmamız, gerçekleştirdiğimiz trafik hesaplarının sahadaki doğruluğunu ve teknik yeterliliğini destekleyen önemli bir unsurdur. Test kulemizde 1.6 m/s, 2.5 m/s, 4 m/s ve 8 m/s hızlarında çalışan asansörleri test ederek, her yapının ihtiyacına uygun, performansı kanıtlanmış çözümler sunmaktayız. Bu teknik altyapı, sadece teorik hesaplamalarla değil, aynı zamanda pratik testlerle doğrulanmış verilerle en uygun sistemin seçilmesine katkı sağlar.
Ne yazık ki günümüz piyasa koşullarında, asansör trafik hesabı sıklıkla göz ardı edilmekte ya da yalnızca formalite gereği standart hesaplamalarla geçiştirilmektedir. Proje onay süreçlerinin hızlı ilerlemesi adına kalıplaşmış kabuller ve ezber hesaplar ile yürüyen bir durum halini almıştır. Bu durum genellikle gereksiz malzeme seçimleriyle ya da onaylanmış proje üzerinde asansör kapasitesini büyütme talebi ile karşımıza çıkmaktadır. Ancak yapılan trafik hesaplarında verilen bilgilere uygun statik ve elektrik hesaplamaların yapılacağını ya da büyük kapasiteli seçilebilecek bir asansörün bekleme süresini uzatabileceğini gözden kaçırıyoruz.
Asansör trafik hesabı, yalnızca teknik bir zorunluluk değil, aynı zamanda kullanıcı memnuniyetini ve bina verimliliğini doğrudan etkileyen stratejik bir planlama sürecidir. Gerekli hesaplamalar yapılmadan kurulan sistemler, zaman içinde maliyetli revizyonlara ve iş kayıplarına yol açacaktır. Bu nedenle, proje başlangıcında bir uzman desteğiyle standartlara uygun kapsamlı bir trafik analizi yapılmalı ve sonuçlara uygun olacak şekilde bir sistem tercih edilmelidir.