Sektör, 2024 yılında ihracat ve ithalat verilerinde sınırlı da olsa düşüş eğilimli yönelimler sergileyerek dış ticarette yeni bir dönemin sinyallerini verdi. Türkiye asansör sektörü, 2024 yılında ithalat ve ihracat rakamlarıyla dikkat çekici bir yıl geçirdi, 2024 yılı dış ticaret değeri 450 milyon 863 bin 727 dolar olurken 2023 yılına oranla %9 oranında bir düşüş yaşandı. 2023'te bu rakam 495 milyon 146 bin 153 dolar değerindeydi.

Türk asansör sektörü, 2024 yılında ihracat ve ithalat verilerinde önceki yıllar ile karşılaştırılınca farklı yönelimler sergileyerek dış ticarette yeni bir dönemin sinyallerini verdi. Türkiye asansör sektörü, 2024 yılında ithalat ve ihracat rakamlarıyla dikkat çekici bir yıl geçirdi, 2024 yılı dış ticaret değeri 450 milyon 863 bin 727 dolar olurken 2023 yılına oranla %9 oranında bir düşüş yaşandı. 2023'te bu rakam 495 milyon 146 bin 153 dolar değerindeydi.

Türk asansör sektörü, 2024 yılında 334 milyon 919 bin 874 dolarlık ihracata karşılık 115 milyon 943 bin 853 dolarlık ithalat gerçekleştirerek Türk ekonomisine 218 milyon 976 bin 021 dolarlık bir katkı sağladı.

Türkiye asansör sektörünün ihracatı, 2023 yılında 375 milyon 218 bin 170 dolar olarak kaydedilirken, 2024 yılında yüzde 10,74'lük bir düşüşle 334 milyon 919 bin 874 dolarla gerçekleşti. Bu değerin 176 milyon 618 bin 972 doları paket asansörden, 158 milyon 300 bin 902 doları da komponent ihracatından elde edildi.

Asansör sektörü 2024 yılında miktar bazında 103 milyon 41 bin 252 kilogram ihracattan kilogram başına 3,25 dolar kazandı. Sektör 2024 yılı toplamında yaptığı 45 milyon 373 bin 245 kilogram miktarında paket asansör ihracatında kilogram başına 3,89 dolar kazanırken, 57 milyon 668 bin 7 kilogram komponent ihracatından kilogram başına 2,74 dolar kazandı.

Paket asansör dış ticaretinde gerileme

2023 yılında 208 milyon 276 bin 857 dolar olan toplam paket asansör ihracatı, 2024 yılında 176 milyon 618 bin 972 dolara gerileyerek yüzde 15,2 oranında bir azalma kaydetti. Benzer şekilde ihraç edilen toplam ağırlık 54 milyon 349 bin 794 kg’dan 45 milyon 373 bin 245 kg’a düştü. Paket asansör ihracatındaki bu düşüş, sektördeki rekabetin arttığını ve fiyat baskılarının öne çıktığını gösteriyor. Bu düşüş, Avrupa pazarlarında ekonomik dalgalanmalar ve talep daralması gibi faktörlere bağlanabilir. Özellikle Libya, Suudi Arabistan ve Suriye gibi pazarlarda daralma görülerken, Ukrayna’da nispeten daha stabil bir ihracat performansı sergilendi.

2024 yılında en çok paket asansör ihracatı yapılan ülke 43 milyon 416 bin 432 dolar ihracat değeri ile Rusya Federasyonu oldu. Rusya'yı 25 milyon 113 bin 484 dolar ihracatla Cezayir, 10 milyon 532 bin 537 dolar ihracatla Ukrayna, 7 milyon 703 bin 316 dolar ihracatla Gürcistan ve 6 milyon 198 bin 733 dolar ihracatla Irak takip etti. İlk 10'daki diğer ülkeler arasında 5 milyon 762 bin 196 dolar ihracat değeri ile İsrail, 4 milyon 983 bin 415 dolar ihracat değeri ile Birleşik Arap Emirlikleri (B.A.E.), 4 milyon 376 bin 294 dolar ihracat değeri ile Özbekistan, 3 milyon 926 bin 932 dolar ihracat değeri ile Kosova ve 3 milyon 376 bin 240 dolar ihracat değeri ile Tunus yer aldı.

Türkiye’nin paket asansör ihracatında kilogram başına düşen değer, 3.83 dolardan 3.89 dolara yükseldi.

2024 yılı verilerine göre, Türkiye'nin paket asansör ihracatında en büyük pazarlar arasında yer alan bu ülkeler, sektörün ihracat performansındaki önemli noktaları oluşturdu. Özellikle Rusya, Cezayir ve Ukrayna gibi ülkelerdeki talebin, Türkiye'nin küresel asansör pazarındaki konumunu güçlendirdiği gözlemlendi.

Paket asansör ithalatında %18,7 oranında artış

2023 yılında 76,54 milyon dolar olarak gerçekleşen paket asansör ithalatı, 2024 yılında 90,86 milyon dolara yükselerek yüzde 18,7 oranında artış gösterdi. Miktar bazında da 16,3 milyon kg’dan 20,65 milyon kg’a çıkan ithalat, özellikle Avrupa menşeili asansör bileşenlerine olan talebin artışını yansıtıyor.

2024 yılında en fazla paket asansör ithalatı yapılan ülke 67 milyon 105 bin 235 dolar ile Çin oldu. Çin, Türkiye’nin toplam paket asansör ithalatının yüzde 73,85’ini oluşturdu. Çin’in ardından 5 milyon 35 bin 212 dolar ile İtalya, 3 milyon 454 bin 71 dolar ile İspanya ve 2 milyon 980 bin 181 dolar ile Almanya geldi.

Özellikle 2022 ve 2023 yıllarında ithalat verilerinde yer alan bazı ülkelerde önemli değişimler yaşandı. 2023 yılında Çin’den sonra 2. Sırada yer alan 11 milyon 254 bin 659 dolarlık ithalat ile dikkat çeken Slovakya, 2024 yılında 1 milyon 212 bin 858 dolarlık paket asansör ithalatı ile 9. sıraya geriledi. Aynı şekilde, 2022’de 5 milyon 322 bin 970 dolarlık ithalat değeri ile üst sıralarda bulunan Finlandiya, 2023 yılında 362 bin 968 dolara, 2024 yılında ise 81 bin 425 dolara gerileyerek neredeyse tamamen listeden çıktı.

Türkiye’nin ithalat verileri, yerli üretime yönelim ve ithalat bağımlılığının azaldığını gösterirken, Çin’den yapılan yüksek ithalat oranı, küresel tedarik zincirine olan bağımlılığın sürdüğünü ortaya koyuyor.

Paket asansör dış ticaretindeki bu değişimler, Türk firmalarının daha rekabetçi fiyat stratejileri geliştirmesi ve Ar-Ge yatırımlarını artırması gerektiğini gösteriyor. 2025 yılı için özellikle hedef pazarlarda daha etkin bir tanıtım ve marka bilinirliği stratejileri geliştirilmesi bekleniyor.

Türkiye’nin komponent asansör ihracatı

Türkiye'nin asansör komponent ihracatı, 2023-2024 yılları arasında önemli dalgalanmalar yaşadı. 2023 yılında 166 milyon 941 bin 313 dolar olarak kaydedilen komponent asansör ihracat değeri, 2024 yılında 158 milyon 300 bin 902 dolarla geçen yıla göre %5,17 oranında düştü. Sektör temsilcileri, bu gerilemenin ana sebebinin artan çelik ve elektronik bileşen maliyetleri ile rekabetçi piyasalarda yaşanan fiyat baskıları olduğunu belirtiyor.

Sektörün en büyük pazarları arasında yer alan bazı ülkelerde ciddi düşüşler gözlemlenirken, bazı pazarlarda ise artış kaydedildi. Verilere göre, 2023 yılında en büyük ihracat pazarı olan Mısır, 12 milyon 773 bin 985 dolar ihracat hacmiyle lider konumda bulunurken, 2024’te bu rakam 11 milyon 748 bin 320 dolara gerileyerek %8,03’lük bir düşüş yaşadı.

2023 yılında en çok ihracat yapılan ülkeler listesinde 4. Sırada 11 milyon 135 bin 961 dolar ihracat değeri ile yer alan Irak ise 11 milyon 991 bin 494 dolar ihracat hacmi ile 2024 yılında en çok komponent asansör ihracatı yapılan ülke oldu. Yüzde 7,68 oranında ihracat büyümesi kaydedildi.

Türkiye’nin en önemli ticaret ortaklarından biri olan Rusya Federasyonu, en büyük düşüşü yaşayan pazar oldu. 2023’te 11milyon 841 bin 818 dolar olan ihracat, 2024’te 5 milyon 529 bin 601 dolara gerileyerek %53,3’lük dramatik bir azalma gösterdi. Bu durum, ülkenin ekonomik ve siyasi dinamiklerinden kaynaklanıyor olabilir. Suudi Arabistan pazarı da benzer şekilde %26,09’luk bir düşüş yaşayarak 11 milyon 290 bin 407 dolardan 8 milyon 344 bin 15 dolara geriledi. Her iki ülkedeki sert düşüşte Çin'in agresif pazarlama stratejisi büyük bir rol oynuyor.

Öte yandan, bazı pazarlarda büyüme kaydedildi. Cezayir’de de %7,33’lük bir artış görüldü ve ihracat 10.28 milyon dolardan 11.03 milyon dolara çıktı. Irak ve Cezayir ülkelerindeki bu ihracat artışı, Türkiye'nin büyüyen pazarları olarak öne çıkıyor.

Rusya, Suudi Arabistan ve Mısır gibi büyük pazarlardaki gerileme dikkat çekerken, Irak ve Cezayir pazarlarının yükselişi, Türkiye’nin bölgesel ticaret stratejilerinin ne kadar önemli olduğunu ortaya koyuyor. Önümüzdeki dönemde, sektörün mevcut pazarlardaki kayıpları telafi edip yeni pazarlara yönelme süreci yakından izlenecek.

Türkiye’nin komponent asansör ithalatında düşüş yaşandı

Türkiye’nin komponent asansör ithalatı, 2023 ve 2024 yılları kıyaslandığında gerileme gösterdi. 2023 yılında toplam 43 milyon 391 bin 24 dolar olan ithalat hacmi, 2024 yılında 25 milyon 87 bin 953 dolara düşerek %42,2’lik bir azalma yaşadı.

2023 yılında 14 milyon 363 bin 499 kilogram olarak kaydedilen toplam ithalat miktarı, 2024’te 5 milyon 539 bin 439 kilograma gerileyerek %61,3’lük bir daralma gösterdi. Bu durum hem ithalat hacmindeki azalmanın hem de yerli üretimin güçlenerek ithalata olan bağımlılığın azaldığının bir göstergesi olmaktadır. Komponent asansör ithalatında bir kilogramın değeri dolar bazında 4.53 dolar olarak kaydedildi.

Ülke bazında değerlendirildiğinde bazı ülkelerle olan ticaretin hızla arttığı, bazılarında ise önemli düşüşler yaşandığı görülüyor. Özellikle Çin ile olan ithalat hacminde bir artış gözlemlenirken, bazı Avrupa ülkeleri ile olan ticaret gerileme gösterdi.

2023 yılında 19 milyon 588 bin 621dolar seviyesinde olan Çin’den yapılan komponent ithalatı, 2024 yılında 10 milyon 242 bin 575 dolara düştü. Bu düşüşe rağmen Çin, Türkiye’nin en büyük tedarikçisi olmaya devam etti.

Çin’i 5 milyon 678 bin 149 dolar ile İspanya, 4 milyon 47 bin 8 dolar ile İtalya, 1 milyon 925 bin 587 dolar ile Almanya ve 882 bin 825 dolar ile Yunanistan takip etti. İlk beşin ardından Avusturya 443 bin 224 dolar, Slovakya ithalat değerini koruyarak 346 bin 821 dolar, Fransa 316 bin 274 dolar, İsveç 207 bin 278 dolar ve Finlandiya 200 bin 686 dolar komponent asansör ithalatı yaptığımız ülkelerden oldu. 

Avrupa ülkeleri arasında öne çıkan İspanya 2023 yılına oranla % 23 ve İtalya % 49,06 gerileme yaşarken Yunanistan %78.46’lık oran ile en sert düşüş yaşayan ülke oldu. Avrupa pazarında dengesiz bir dağılım tablosu oluşurken İspanya, İtalya ve Yunanistan’a kıyasla Almanya % 60,2 ve Fransa % 12,45 artış gösterdi.

2024 yılı verileri göz önüne alındığında, komponent ithalatı genel bir küçülmeye işaret ediyor. Özellikle Çin’den yapılan ithalattaki düşüş, tedarik zincirinde değişimlerin yaşandığını gösteriyor. Avrupa pazarında da gerileme görülürken, Almanya ve Fransa gibi bazı ülkelerde ise artışlar dikkat çekiyor. Bu trendler, Türkiye’nin üretim süreçlerinde yerli tedarikçilere yönelme eğiliminde olduğunu veya küresel ekonomik dalgalanmaların ithalatı etkilediğini gösteriyor. Önümüzdeki dönemlerde ithalat politikalarındaki değişiklikler ve yerli üretime verilen destekler, bu eğilimin yönünü belirleyecek.

Yerli üretimin güçlenmesi, ithalat bağımlılığının azalması ve yeni pazarlara açılım gibi konular sektörün geleceğini şekillendirecek başlıca başlıklar olarak öne çıkıyor. 2024 verilerine göre, Türkiye’nin paket asansör ihracatı kilogram başına değerde artış gösterirken, genel ihracat hacminde bir gerileme yaşadı. Aynı dönemde ithalatta büyük bir düşüş kaydedildi, özellikle Çin’den yapılan ithalatın sert bir şekilde azalması yerli üretimin yükselişini destekleyen önemli bir gösterge oldu.