TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası'ndan Bülent Çarşıbaşı yönetiminde gerçekleştirilen panelde T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından Şube Müdürü İlyas Menderes Büyüklü, sunumunda sorunları yükümlülüklerin net olmaması, dijitalleşme alt yapısının yetersizliği, veri paylamışının yetersizliği, kamuoyunun bilgilendirilmesindeki yetersizlikler, uygulamada oluşan farklılıklar ile idari tedbirlerin ve yaptırımların yetersizliği gibi mevcut durumda var olan sorunları vurguladı.

11’incisi düzenlenen Asansör Sempozyumu ve Sergisi'nde TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası'ndan Bülent Çarşıbaşı yönetiminde gerçekleştirilen "Asansör Mevzuatı Hakkında Görüşler" başlıklı ve "Asansör Periyodik Kontrol Yönetmeliği" ile "Asansör Bakım Yönetmeliği" alt başlıklı panelde T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından Şube Müdürü İlyas Menderes Büyüklü, TMMOB Makina Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Yunus Yener, Türkiye Asansör Sanayicileri Federasyonu (TASFED) Genel Başkanı Cem Bozdağ, Asansör ve Yürüyen Merdiven Sanayicileri Derneği (AYSAD) Başkanı Fevzi Yıldırım, Ege Asansör ve Yürüyen Merdiven Sanayicileri Derneği (EAYSAD) Yönetim Kurulu Üyesi Onur Ercan hazır bulundu. “Asansör Mevzuatı Hakkında Görüşler” başlıklı panelde mevzuat ve uygulamalar ayrıntılı olarak tartışılarak görüş ve öneriler üretildi.

Düzenlenen panelde T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından Şube Müdürü İlyas Menderes Büyüklü yaptığı sunumda asansör sektörü ile ilgili olarak önemli bilgiler ve veriler paylaştı. Asansör mevzuatı ile ilgili olarak asansörün piyasaya arzına kadar; Asansör Yönetmeliği (2014/33/AB), Asansör Tasarımına İlişkin Usul ve Esaslara Dair Tebliğ (SGM: 2017/18), İmar Mevzuatı ve Uyumlaştırılmış Türk Standartları (TS EN..) gibi mevzuat, tebliğ ve standartların dikkate alındığını aktaran Menderes Büyüklü, asansörlerin piyasaya arzından sonra uyulacak yönetmelik, tebliğ ve standartları da Asansör İşletme ve Bakım Yönetmeliği, Asansör Periyodik Kontrol Yönetmeliği, Asansör Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği, Asansör Periyodik Kontrollerini Gerçekleştirecek Muayene Personelinin Belgelendirilmesine Dair Tebliğ (SGM: 2016/18), Uyumlaştırılmış Türk Standartları (TS EN 13015) ve Türk Standartları (TS 12255) olarak sıraladı.

Tescil öncesi ilk kontrolden geçen asansör sayısını da yıl yıl paylaşan Menderes Büyüklü, 2017 yılında 63.748 adet asansörün kontrolden geçtiğini, bu sayının 2018 yılında 59.439, 2019 yılında 52.993, 2020 yılında 41.414, 2021 yılında 40.965, 2022 yılında 48.104, 2023 yılında 44.921,2024 yılının ilk 10 ayında ise 34.109 olduğunu bildirdi. Menderes Büyüklü'nün verdiği ilk kontrolden geçen asansör sayısında 2017 yılından 2024 yılına kadar genel bir düşüş eğilimi olduğu dikkat çekti. Menderes Büyüklü de sunumunda ilk kontrolden geçen asansör sayısında yıl bazında yaşanan düşüşün altını çizdi. Türkiye'nin yıllık bazda yeni tesisi edilen asansör sayısındaki düşüşün yanı sıra sektörün ihracatında yaşanan artışa da sunumunda yer veren Menderes Büyüklü, 2017 yılında 65 milyon dolar dış ticaret açığına sahip olan Türk asansör sektörünün 2023 yılına geldiğinde 255 milyon 617 bin 160 dolar dış ticaret fazlası veren bir sektöre dönüştüğünü kaydetti.

T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından Şube Müdürü İlyas Menderes Büyüklü, sunumunda "Onaylanmış Kuruluş Faaliyetleri" ve "Muayene Kuruluşu Faaliyetleri" konularında da bilgi aktardı. Onaylanmış kuruluş faaliyetleri kapsamında asansörler için uygunluk değerlendirme yöntemleri ve 01/01/2024 ile 15/10/2024 tarihleri arasında ONTEK'e iletilen raporlara göre bu yöntemlerle verilen belge sayılarını paylaştı. Bu yöntemlerden Modül B ile 617, Modül D ile 2, Modül E ile 1.088, Modül G ile 3.867, Modül H1 ile 247 belge verildiğini aktardı. En çok belgenin 3.867 ile Modül G yöntemi kullanılarak verildiğine dikkat çeken Büyüklü, doğru yöntemler kullanılarak belge verilmesini sağlayabilmek adına çalışmaların sürdürüldüğünü kaydetti.

Asansör güvenlik aksamları için uygunluk değerlendirme yöntemleri olan Modül B ile 46, Modül C2 ile 124 ve Modül E ile de 12 belge verildiğini ifade eden Büyüklü, 01/01/2024 ile 15/10/2024 tarihleri arasında ASTAK'a iletilen raporlara göre muayene kuruluşu faaliyetlerini de paylaştı.

Buna göre, son muayene ile 431 asansör kırmızı, 72 asansör sarı, 55 asansör mavi, 433 asansör yeşil etiket aldı. Modül G ile belge alan asansörlerden 789'u kırmızı, 183'ü sarı, 106'sı mavi ve 1.627'si yeşil etiket aldı.

2023 yılı itibari ile 36 A Tipi Muayene Kuruluşu sayısını 36 olarak aktaran Büyüklü, protokol imzalayan ilgili idare sayısını 1.122 belediye, 48 il özel idaresi olarak kaydederek 36 A Tipi Muayene Kuruluşunun; 188 teknik yönetici, 1.138 muayene mühendisi ile 2023 yılında 798.372 periyodik kontrol yaptığını belirtti. 2023 yılı periyodik kontrol etiket dağıtımı ise şu şekilde verildi: Kırmızı etiket sayısı 199.365 toplama oranı yüzde 25, sarı etiket sayısı 54.439 toplama oranı yüzde 7, mavi etiket sayısı 425.955 toplama oranı yüzde 53, yeşil etiket sayısı 118.523 toplama oranı yüzde 15.

Sunumun sonunda Menderes Büyüklü sektörde 36 Muayene Kuruluşu, 18 Onaylanmış Kuruluş ve 3.147 Asansör Yetkili Servis firmasının olduğunu belirtti. "Sorunlar" başlığı altında da şu bilgileri sıraladı: Yükümlülüklerin net olmaması, dijitalleşme alt yapısının yetersizliği, veri paylamışının yetersizliği, kamuoyunun bilgilendirilmesindeki yetersizlikler, uygulamada oluşan farklılıklar ve idari tedbirlerin ve yaptırımların yetersizliği.